
Kadınlarda idrar kaçırmanın en sık nedenlerinden biri olan mesane sarkması, tıbbi adıyla sistosel, pelvik tabandaki destek dokuların ve kas gücünün zayıflaması sonucu mesanenin vajinaya doğru sarkmasıyla ortaya çıkar. Bu durum, yanlızca fiziksel bir rahatsızlık değil, aynı zamanda sosyal, psikolojik ve hijyenik sorunlarada yol açar. Neyse ki günümüzde sistosel cerrahisiyle bu durum başarılı şekilde düzeltilebilir.
Sistosel, mesanenin vajina yönüne doğru sarkmasıyla oluşan pelvik organ sarkması türüdür. bu sarkma, idrar torbasının vajinal duvara baskı yapmasına ve zamanla idrar tutamama, ilişkide zorlanma, vajinada dolgunluk hissi ve zorlanmış mesane boşaltımı gibi belirtilere yol açar. Genellikle doğum yapmış, menopoz sonrası döneme girmiş veya pelvik taban kasları zayıflamış kadınlarda görülür. Bu hastalar, "vajinada bir şey varmış gibi hissediyorum" diyerek bu durumu tarif eder.
Mesaneyi yerinde tutan kaslar ve bağ dokular doğum, yaşlanma, menopoz,genetik faktörler etkisi, kazılık ve östrojen eksikliği gibi nedenlerle zamanla gevşeyebilir. Bu durum pelvik organlarınn aşağıya doğru yer değiştirmesine, dolayısıyla sistosel gibi sarkma problemlerine yol açar.
Özellikle normal doğum sırasında aşırı zorlanma, iri bebek ya da doğum travmaları sistosel riskini artırır. Menopoz sonrası dönemde östrojen azalması dokuların elastikiyetini kaybetmesi ve kasların zayıflaması da başlıca etkenlerdendir.
Sistosel tanısı genellikle jinekolojik muayene sırasında konur. Bunun dışında ürodinami testi, mesane ultrasonu ve pelvik MR gibi görüntüleme yöntemleri de kullanılabilir. Belirtiler arasında şunlar da yer alır;
Şikayetler, sarkmanın derecesine göre değişebilir. Hafif sarkmalar genellikle fark edilmezken, ileri vakalarda yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebilir.
Sistosel onarımı, cerrahi yöntemlerle mesanenin normal anatomik konumuna getirilmesi işlemidir. Ameliyat genellikle vajinal yoldan yapılır ve sarkan mesane, vajina duvarı onarılarak desteklenir. Bazı durumlarda cerrahi işlem sırasında sentetik mesh(ağ) materyallerini kullanılabilir,ancak bu malzemelerin kullanımı hastaya özel olarak değerlendirilmelidir.
Cerrahi onarım sırasında idrar kaçırma da varsa, eş zamanlı olarak TOT veya TVT gibi bir askı sistemi de uygulanabilir. Bu kombine cerrahiler, hem sarkmayı düzeltir hem de idrar kaçırma problemini ortadan kaldırır.
Sistosel ameliyatı genellikle 1-2 saat sürer ve hasra aynı gün ya da ertesi gün taburcu olabilir. İlk haftalarda dinlenme, ağır kaldırmama ve cinsel ilişkiden kaçınma önerilir. Tam iyileşme süreci genellikle 6-8 hafta sürer.
Ameliyat sonrasında en sık görülen iyileşme belirtileri arasında hafif vajinal akıntı, kasık ağrısı ve idrar yaparken hafif yanma hissi bulunabilir. Bunlar geçici etkiler olup, genellikle ilaçla kolayca kontrol altına alınabilir.
Tedavi edilmediğinde sistosel ilerleyebilir ve diğer pelvik organların da sarkmasına neden olabilir. Bu nedenle erken teşhis ve uygun cerrahi müdahale önemlidir.