
Yumurta dondurma, kadınların yumurtalarını dondurarak saklamalarına imkân veren bir tıbbi prosedürdür. Yumurtalar, gelecekte istenildiği zaman tüp bebek yöntemi ile kadının rahmine transfer edilebilir. Böylece ileri bir tarihte gebelik elde edilmesi mümkün olabilir.
Kadınların yumurta kalitesi ve sayısı yaşın 30’lu yaşların ortalarından sonra azalmaya başlamakta ve bunun sonucunda da doğurganlık potansiyeli düşmektedir. Ayrıca kemoterapi ve radyoterapi gibi kanser tedavileri, yumurtalıklarda cerrahi müdahale, ailede erken menopoz öyküsü olan kadınlarda, yaşları genç olsa da, yumurtalık rezervi azalmaya başlar ve hamilelik şansı düşer. Bu nedenle de birçok kadın gelecekte çocuk sahibi olabilme ile ilgili korkular yaşar ve çözüm arayışına girer.
Yumurta dondurma işlemi hem tıbbi hem de tıbbi olmayan, sosyal nedenlerle tercih edilebilir. 30’lu yaşların ortalarında olan ve yakın gelecekte hamilelik planlamayan kadınlar da yumurta dondurma işlemini tercih edebilir.
Yumurta dondurma işlemi, belirli kriterleri karşılayan ve bu işlemden fayda göreceği düşünülen kadınlara uygulanabilir. Sağlık Bakanlığı’nın 30 Eylül 2014’te çıkarttığı Üremeye Yardımcı Tedavi Uygulamaları ve Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri Yönetmeliği’nde; yumurtalık rezervi düşük olan, ailede erken menopoz öyküsü bulunan bekâr kadınlar, üç uzman hekimden oluşan sağlık kurulu raporu ile durumlarını belgelendirerek yumurta dondurma işlemini yaptırabilmektedirler.
Yumurta dondurma süreci, yaklaşık 10 gün süren hormon tedavisi ile başlar. Bu tedavi yumurtalıkları uyararak birden fazla yumurtanın olgunlaşmasını sağlar. Hormonal uyarım sırasında kadın, ultrason ve kan testleri ile düzenli olarak izlenir. Yumurtaların olgunlaştığına karar verildiğinde, hafif anestezi altında hastanın durumuna göre vajinal veya karından ince bir iğne ile toplanır. Toplanan yumurtalar laboratuvar ortamında özel solüsyonlar (kriyoprotektanlar) ile işlenir ve vitrifikasyon adında hızlı bir dondurma tekniği kullanılarak dondurulur. Dondurulan yumurtalar, sıvı azot tanklarında -196 derecede saklanır. İleri bir tarihte kullanılmak üzere muhafaza edilirler.
Dondurulmuş yumurtaları saklama süresi yasal olarak 5 yıldır. Sonrasında Sağlık Bakanlığı’ndan onay alınarak uzatılabilir.
Başlangıç değerlendirmesinden yumurtaların dondurulmasına kadar olan süreç, genellikle 2 ila 4 hafta sürebilir.
Yumurta dondurma için kesin bir yaş sınırı bulunmamakla birlikte, yumurta sayısı ve kalitesi için en uygun yaş 20’lerin ortasından 30’ların ortasına kadardır. Bu yaş aralığı, yumurta kalitesinin en yüksek olduğu dönemdir. Bu yaş aralığında yapılması işlemin başarısını artırabilir.
Adet döngüsünün 2. veya 3. gününde, yumurtaların uyarılmasını teşvik etmek için hormon tedavisine başlanır.
Evet, Sağlık Bakanlığı’nın 2014’te yayınladığı yönetmeliğe göre; yumurtalık rezervi düşük olan, ailede erken menopoz öyküsü bulunan bekâr kadınlar, üç uzman hekimden oluşan sağlık kurulu raporu ile durumlarını belgelendirdiği takdirde yumurta dondurma işlemini yaptırabilmektedirler.
Hayır, evli kadınlar yumurta donduramaz, embriyo dondurabilir.
Yumurtanın hücresel yapısında su bulunmaktadır. Yavaş dondurma yöntemlerinde, bu suyun buz kristallerine dönüşmesi riski bulunmaktadır. Buz kristalleri, hücrenin yapısına zarar verebilir. Ancak vitrifikasyon adı verilen hızlı dondurma yöntemi, yumurtanın çok hızlı bir şekilde dondurulmasını sağlayarak buz kristali oluşumunu engeller.
Dondurulmuş yumurtalarla doğmuş bebeklerin genelde doğum öncesi ve doğum sonrası komplikasyon riski, taze yumurtalarla doğmuş bebeklere kıyasla benzerdir. Dondurulmuş yumurta ile ilk doğum 1986 yılında gerçeklemiştir. O tarihten itibaren konjenital anomali olmaksızın binden fazla canlı doğum gerçekleştirilmiştir.
Detaylı bilgi için Tüp Bebek Ünitesi kliniğinden destek alabilirsiniz.