Zatürre Aşısı (Pnömokok Aşısı) Nedir? Kimlere Yapılır?

20 Ocak 2025

Zatürre Aşısı ( Pnömokok Aşısı) Nedir?

Zatürre aşısı olarak da bilinen pnömokok aşısı, Streptococcus pneumoniae bakterisinin neden olduğu hastalıkların önlenmesi için kullanılır. Bu bakteri, zatürre, menenjit, sinüzit, osteomiyelit (kemik enfeksiyonu), kan iltihabı ve orta kulak iltihabı gibi hastalıklara yol açabilir. Zatürre aşısı, vücuttaki bağışıklık sisteminin pnömokok bakterisini tanımasını kolaylaştırarak solunum sistemini etkileyebilecek şiddetli enfeksiyonların önlenmesine katkıda bulunur.

Ülkemizde genellikle iki tür pnömokok aşısı kullanılır: Pnömokok Polisakkarid aşı (PPA23) ve Pnömokok Konjuge aşı (KPA13). Her iki aşı da bakteriden arındırılmış ölü aşılardır ve ciddi bir yan etkisi yoktur.

 

Zatürre Aşısı ( Pnömokok Aşısı ) Neden Yapılır?

Zatürre aşısı, özellikle pnömokok bakterisinin neden olduğu ciddi hastalıkları önlemek amacıyla yapılan bir aşıdır. Pnömokok bakterisinin sebep olduğu hastalıklar, özellikle zatürre, dünya genelinde önemli bir sağlık sorunudur. Zatürre, yılda milyonlarca insanı etkileyen, ciddi sonuçlara yol açabilen ve hayatı tehdit eden bir akciğer enfeksiyonudur.

Zatürre aşısı, pnömokok bakterisinin neden olduğu hastalıklara karşı bağışıklığı güçlendirerek bireyleri korur. Yapılan araştırmalar, bu aşının hem yetişkinlerde hem de çocuklarda viral pnömonilere karşı etkili bir koruma sağladığını göstermektedir. Aynı zamanda, pnömokok aşısı, antibiyotik kullanımının azaltılmasına sebep olur ve toplum sağlığını koruma açısından önemli bir role sahiptir.

Zatürre aşısı, sadece bireyleri korumakla kalmaz, aynı zamanda hastalığın toplum içinde yayılmasını da engeller. Bu nedenle, toplu aşılama programlarıyla birlikte uygulanması, pnömokok bakterisinin neden olabileceği hastalıkların kontrol altına alınmasına yardımcı olur.

Özellikle Covid-19 salgını göz önünde bulundurulduğunda, uzmanlar zatürre aşısının, koronavirüs tedavisi sırasında ek sorunların yaşanmasını engellemekte etkili olduğunu belirtmektedir. Bu aşı, pnömokok bakterisi kaynaklı enfeksiyon riskini azaltarak, hastaların bağışıklık sistemini destekler ve genel sağlık durumlarını güçlendirir.

 

Zatürre Aşısı ( Pnömokok Aşısı ) Kimlere Yapılır?

Zatürre aşısı olması gereken riskli gruplar:

• 65 yaş ve üstü kişiler
• Kronik hastalığı olan kişiler (Böbrek, karaciğer, kalp, akciğer ve diyabet gibi)
• Dalağı alınan veya dalak işlevi olmayan kişiler
• Kronik alkol kullananlar
• Tekrarlayan zatürre geçirenler
• Kanser tedavisi görenler
• Organ nakli olanlar
• Radyasyon tedavisi gören, bağışıklık yetmezliği olan veya bağışıklığı baskılayıcı tedavi gören hastalar
• Beyin, omurilik sıvı kaçağından kaynaklanan menenjit riski olanlar
• Pnömoni enfeksiyonuna sıklıkla maruz kalan hastane ve huzurevi çalışanları ile sağlık personelleri

 

Zatürre Aşısı ( Pnömokok Aşısı )  Nasıl Uygulanır?

Pnömokok aşısı uygulaması gerekli olduğunda ilk olarak KPA13 uygulanmalıdır.

PPA23, KPA13 veya KPA15’da en az 8 hafta sonra 65 yaş ve üzeri sağlıklı bireylerde en az 1 yıl sonra ve son PPA23’den en erken 5 yıl sonra olacak şekilde bir defaya mahsus olmak üzere (rapel) yapılır.

 

Zatürre Aşısının ( Pnömokok Aşısı ) Yan Etkileri Nelerdir?

Pnömokok aşısının yan etkileri genellikle hafif ve geçicidir. Aşının uygulandığı yerde ağrı, sertlik ve hassasiyet meydana gelebilir. Ayrıca, bu bölgede iltihaplanma ve ödem oluşabilir. Diğer yan etkiler arasında baş ağrısı, halsizlik, yorgunluk ve iskelet sisteminde ağrılar bulunabilir.

Çocuklarda zatürre aşısı huysuzluk, iştah azalması, uykuda azalma ya da artma, aşı yapılan bölgede hassasiyet gibi etkiler meydana getirebilir.

 

 

Detaylı bilgi için Göğüs Hastalıkları kliniğinden destek alabilirsiniz.